در دنیای طراحی سایت، استفاده از اصطلاحات خاص و فنی برای توصیف مفاهیم و فرایندهای مختلف بسیار متداول است. در این مقاله از پرشیا وب، به بررسی ۳۲ اصطلاح رایج در طراحی و توسعه وب می‌پردازیم. این اصطلاحات شامل مفاهیمی مانند رابط کاربری، تجربه کاربری، واکنشگرایی، بهینه‌سازی سرعت، SEO و بسیاری دیگر هستند.
با مطالعه این مقاله، می‌توانید با اصطلاحات مهم و رایج در این صنعت آشنا شده و درک بهتری از فرآیندها و ابزارهای مورد استفاده در طراحی و توسعه وب داشته باشید.
سرور (Server)
سرور سایت یک سیستم کامپیوتری است که به عنوان میزبان برای اطلاعات وبسایتها عمل می‌کند. این سرورها مسئول ذخیره سازی تمام اطلاعات وبسایت و ارائه آنها به کاربران است. وظیفه سرور تضمین این است که وبسایتها به درستی کار کنند و همواره در دسترس باشند. در هر سرور ممکن است یک یا چندین وبسایت نگهداری شود.
آیپی سرور
آیپی سرور به آدرس اینترنتی یک سرور در شبکه اینترنت اشاره دارد که از طریق آن می‌توان به سرور دسترسی پیدا کرد. این آدرس معمولاً به صورت یک عدد یا یک سری اعداد و نقطه‌ها (مانند ۱۹۲.۱۶۸.۱.۱) نشان داده می‌شود و به منظور شناسایی یکتا و مکان‌یابی سرور در شبکه استفاده می‌شود. هر سرور یک آیپی دارد که از آن برای متصل شدن به آن استفاده می‌شود.
دیتاسنتر (Data Center)
دیتاسنتر، یک مرکز فناوری اطلاعات است که برای ذخیره، مدیریت و پردازش داده‌ها به کار می‌رود. این مجموعه شامل سرورها، شبکه‌ها، سیستم‌های خنک کننده و تجهیزات مخابراتی است. مهمترین ویژگی آن عملکرد پایدار، امنیت اطلاعاتی و انعطاف پذیری در ارائه خدمات به کاربران است. سرور وبسایتها در دیتاسنتر نگهداری می‌شود.
از جمله دیتاسنترهای معروف خارجی می‌توان به OVH در فرانسه و هتزنر در آلمان اشاره کرد. پارس آنلاین، افرانت و آسیاتک نیز از جمله دیتاسنترهای معروف ایرانی هستند.
هاست (Host)
هاست سایت به معنای فضایی است که وبسایت شما در آن قرار می‌گیرد. به عبارت دیگر، هاست سایت، فضایی است که اطلاعات، فایل‌ها و محتوای وبسایت شما در آن ذخیره می‌شود تا کاربران بتوانند به سایت شما دسترسی داشته باشند. این فضا بر روی سرورهای اینترنتی قرار می‌گیرد و نقش مهمی در قابلیت دسترسی و پایداری وبسایت شما دارد.
هاستینگ (Hosting)
این واژه مخصوص شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات سرور و میزبانی سایت (هاست) است. هر شرکتی که چنین خدماتی ارائه دهد یک هاستینگ است.
دامین یا دامنه سایت (Domain)
دامنه سایت، آدرسی است که کاربران برای ورود به وبسایت شما استفاده می‌کنند. به این ترتیب، آنها می‌توانند به راحتی و با یک کلیک ساده به وبسایت شما دسترسی پیدا کنند. این آدرس معمولاً شامل نام دامنه (مانند example.com) و پسوند (مانند .com، .net، .org و غیره) است. دامنه سایت نشان‌دهنده هویت وبسایت است.
در همین رابطه:
SSL
SSL یا Secure Sockets Layer یک پروتکل امنیتی است که برای ایجاد ارتباط امن بین کاربران و سرورها در اینترنت استفاده می‌شود. با استفاده از SSL، اطلاعات ارسالی بین مرورگر و سرور به صورت رمزنگاری شده و امنیت بیشتری در انتقال داده‌ها فراهم می‌شود. این پروتکل به ویژه در صفحات وبی که حاوی اطلاعات حساسی مانند اطلاعات کارت اعتباری یا رمزهای ورودی هستند، استفاده می‌شود.
اگر آدرس وبسایت با https شروع شود، یعنی سایت مربوطه از این پروتکل امن استفاده می‌کند.
HTML
HTML یا زبان صفحات وب، ساده‌ترین زبانی است که برای ساخت وبسایتها استفاده می‌شود. این زبان با استفاده از تگ‌ها، محتوا و ساختار صفحات وب را تعریف می‌کند. به طور ساده، HTML مانند ساخت یک سازه است که با استفاده از تکه‌های کوچک (تگ‌ها)، یک ساختمان بزرگتر (صفحه وب) را می‌سازد که مرورگرها می‌توانند آن را تفسیر کرده و به کاربران نمایش دهند.
CSS
CSS یا Cascading Style Sheets، زبانی است که استایل و ظاهر صفحات وب را مشخص می‌کند. به عبارت ساده‌تر، CSS مانند راهنمایی است که به مرورگر می‌گوید چگونه صفحات وب را نمایش دهد.
با استفاده از CSS، می‌توانید رنگ، فونت، اندازه و سایر ویژگی‌های ظاهری صفحات را تنظیم کنید تا وبسایت به شکلی زیبا و سازمان‌دهی شده نمایش داده شود.
جاوا اسکریپت
جاوااسکریپت یک زبان برنامه‌نویسی است که برای اضافه کردن ویژگی‌های پویا و تعاملی به وبسایتها استفاده می‌شود. این زبان بر روی مرورگرهای کاربر اجرا می‌شود و به آنها امکان می‌دهد با صفحات وب تعامل کنند، انیمیشن‌ها را ببینند و اطلاعات را بدون بارگذاری مجدد صفحه بخوانند. جاوااسکریپت ابزار اصلی برای ساخت وبسایتهای پویا و تعاملی است و بسیاری از سایت‌ها از آن استفاده می‌کنند.
PHP
PHP یک زبان برنامه‌نویسی است که برای ساخت وبسایتها استفاده می‌شود. به عبارت ساده‌تر، PHP مانند یک ابزار است که برای ایجاد قسمت‌های دینامیک وبسایتها استفاده می‌شود، مثل فرم‌ها و صفحاتی که محتواشان متغیر است. این زبان برای پردازش اطلاعات، ارتباط با پایگاه‌داده و ساخت اتصالات با کاربران استفاده می‌شود.
دیتابیس یا پایگاه داده
دیتابیس در طراحی سایت، محلی داخل هاست است که اطلاعات و اطلاعات مرتبط با وبسایت ذخیره می‌شود. این اطلاعات می‌تواند از مقالات و نظرات کاربران تا اطلاعات محصولات و اطلاعات کاربران شامل نام و رمز عبور باشد. استفاده از دیتابیس‌ها در طراحی وبسایت امکاناتی مانند ذخیره سازی اطلاعات، جستجو، و مدیریت اطلاعات را فراهم می‌کند.
وبمیل (Webmail)
وبمیل در طراحی سایت به بخشی اشاره دارد که امکان ایجاد و مدیریت ایمیل‌های مربوط به دامنه و وبسایت را فراهم می‌کند. این بخش شامل سرویس‌هایی مانند ایجاد ایمیل‌های شخصی با دامنه وبسایت، ایجاد لیست‌های ایمیل، ارسال خودکار ایمیل به کاربران، ایجاد صندوق‌های ایمیل متعدد، تنظیمات امنیتی برای محافظت از ایمیل‌ها و مدیریت فرآیند ایمیل‌های دریافتی و ارسالی می‌شود.
این ابزار برای برقراری ارتباط با کاربران و مشتریان، ارسال اطلاعیه‌ها و ایجاد ارتباطات تجاری از طریق ایمیل است.
سی‌پنل (cPanel)
cPanel یک ابزار مدیریت وب است که به شما امکان می‌دهد تا وبسایتها، ایمیل‌ها، پایگاه‌داده‌ها و دامنه‌ها را به سادگی مدیریت کنید. این ابزار معمولاً از طریق یک رابط کاربری آسان قابل دسترسی است و به شما امکان می‌دهد تا بدون نیاز به دانش فنی عمیق، تنظیمات و مدیریت‌های مختلف را انجام دهید. cPanel یکی از ابزارهای محبوب برای مدیریت سرورهای وب است و توسط ارائه‌دهندگان خدمات میزبانی وب برای کمک به مشتریان خود استفاده می‌شود.
سیستم مدیریت محتوا (CMS)
CMS یا سیستم مدیریت محتوا، یک نرم‌افزار یا پلتفرم است که به وبسایتها و وبلاگ‌ها امکان می‌دهد محتوای آنها را مدیریت، ویرایش و انتشار کنند. با استفاده از CMS، کاربران بدون نیاز به دانش فنی می‌توانند محتوای وبسایت خود را بروزرسانی و تغییر دهند. CMSها دارای افزونه‌ها و پوسته‌هایی هستند که امکان توسعه و سفارشی‌سازی وبسایت را فراهم می‌کنند.
وردپرس (WordPress)
وردپرس، یک سیستم مدیریت محتوا (CMS) محبوب است که برای ایجاد و مدیریت وبسایتها و وبلاگ‌ها استفاده می‌شود. این ابزار، با طراحی کاربرپسند و امکانات گسترده‌ای که ارائه می‌دهد، انتخاب ایده‌آلی برای افرادی است که می‌خواهند یک وبسایت بدون نیاز به دانش فنی عمیق بسازند. همچنین، امکانات سفارشی‌سازی فراوان، افزونه‌های متعدد و قالب‌های متنوع، این سیستم را به یکی از محبوب‌ترین ابزارهای مدیریت وبسایت تبدیل کرده است.
وردپرس محبوب‌ترین سیستم مدیریت محتوا رایگان است.
در همین رابطه:
جوملا (Joomla)
جوملا نیز یک سیستم مدیریت محتوا همچون وردپرس است با این تفاوت که نسبت به وردپرس پیچیدگی‌های بیشتری دارد و بیشتر امکانات آن برای توسعه پولی است و رایگان نیست.
افزونه
افزونه یا پلاگین، یک نرم‌افزار کوچک است که به سیستم‌های نرم‌افزاری دیگر اضافه می‌شود تا ویژگی‌های جدید، قابلیت‌ها یا توانایی‌های اضافی را به آنها ارائه دهد. این ابزارها معمولاً توسط توسعه‌دهندگان و توسعه‌دهندگان نرم‌افزاری ساخته می‌شوند و به طور رایگان یا پولی در دسترس قرار می‌گیرند. افزونه‌ها در سیستم‌های مدیریت محتوا، نرم‌افزارهای گرافیکی و غیره استفاده می‌شوند و به کاربران امکان می‌دهند تا تجربه خود را بهبود بخشند و عملکرد نرم‌افزار خود را گسترش دهند.
پوسته یا قالب سایت
پوسته در زبان فنی وب، یک قالب طراحی شده است که برای ظاهر و رابط کاربری وبسایتها استفاده می‌شود. این قالب‌ها شامل تنظیمات ظاهری و طراحی‌های مختلفی مانند فونت‌ها، رنگ‌ها، طرح بندی‌ها و سبک‌های مختلف هستند که به کمک آنها می‌توان وبسایت را به دلخواه طراحی کرد.
پوسته‌ها معمولاً توسط طراحان وب یا شرکت‌های طراحی ساخته می‌شوند و برای استفاده در سیستم‌های مدیریت محتوا مانند وردپرس، جوملا و دروپال منتشر می‌شوند.
FTP
FTP یا “پروتکل انتقال پرونده”، یک ابزار مهم در طراحی و مدیریت وبسایت است. این پروتکل به طراحان وب اجازه می‌دهد تا فایل‌های مربوط به وبسایت را از کامپیوتر خود به سرور وب ارسال کنند و برعکس. از FTP برای ارسال فایل‌های HTML، CSS، JavaScript و هر نوع فایل دیگری استفاده می‌شود.
با استفاده از نرم‌افزارهای FTP، کاربران می‌توانند به سادگی فایل‌ها را بارگذاری، ویرایش و حذف کنند و به طور کلی فعالیت‌های مدیریتی را بر روی وبسایت خود انجام دهند.
رابط کاربری (UI)
رابط کاربری (UI) در طراحی سایت، مجموعه‌ای از عناصر گرافیکی و تعاملی است که کاربران از طریق آنها با وبسایت تعامل می‌کنند. این عناصر شامل دکمه‌ها، منوها، فرم‌ها، لینک‌ها و سایر عناصر ظاهری هستند که کاربران با استفاده از موس، کیبورد یا لمس صفحه از آنها استفاده می‌کنند.
هدف اصلی از طراحی رابط کاربری در سایت، ایجاد تجربه‌ای راحت، موثر و جذاب برای کاربران است تا آنها بتوانند به راحتی به اطلاعات موردنیاز دسترسی پیدا کنند و از ویژگی‌های سایت بهره‌مند شوند.
تجربه کاربری (UX)
تجربه کاربری در طراحی سایت، ارائه یک تجربه راحت، دوست‌داشتنی و مفید برای بازدیدکنندگان است. این شامل طراحی محتوا، ناوبری، سرعت بارگذاری صفحات و رابط کاربری است.
هدف اصلی این است که کاربران بتوانند به سرعت و به راحتی به اطلاعات موردنیاز دسترسی پیدا کنند و از ویژگی‌ها و خدمات سایت بهره‌مند شوند. طراحی مناسب تجربه کاربری می‌تواند به افزایش رضایت و وفاداری کاربران، و در نتیجه موفقیت بیشتر سایت منجر شود.
در همین رابطه:
فرانت‌اند (Front-end)
فرانت‌اند یا “قسمت جلویی” در طراحی سایت به بخشی از وبسایت اشاره دارد که کاربران با آن در تعامل مستقیم هستند. این بخش شامل طراحی و اجرای اجزایی مانند رابط کاربری (UI)، طراحی صفحات وب، ایجاد انیمیشن‌ها و تعامل‌های کاربری است. تکنولوژی‌هایی مانند HTML، CSS و JavaScript به طراحان وب کمک می‌کنند تا فرانت‌اند وبسایت را برای کاربران بهینه کنند و تجربه کاربری را بهبود بخشند.
بک‌اند (Back-end)
بک‌اند یا “قسمت عقبی” در طراحی وب، بخشی از وبسایت است که بر روی سرور اجرا می‌شود و از دید کاربران قابل مشاهده نیست. این بخش شامل پردازش داده‌ها، مدیریت پایگاه‌داده، امنیت، وب‌سرویس‌ها و سایر فعالیت‌های پشتیبانی از فرانت‌اند است. تکنولوژی‌های متنوعی مانند PHP برای توسعه بک‌اند استفاده می‌شوند. بک‌اند ارتباط میان سرور و پایگاه‌داده را مدیریت می‌کند و اطمینان می‌دهد که فرانت‌اند وبسایت به درستی کار می‌کند.
سئو (SEO)
سئو یا بهینه‌سازی موتورهای جستجو به مجموعه روش‌ها و استراتژی‌هایی اطلاق می‌شود که برای بهبود رتبه و نمایش وبسایت در نتایج جستجوی ارگانیک موتورهای جستجوی اینترنتی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
سئو شامل بهبود کلمات کلیدی، ساختار لینک، بهبود کیفیت محتوا و تجربه کاربری، بهینه‌سازی سرعت بارگذاری و سایر عوامل مرتبط با وبسایت است. هدف اصلی سئو افزایش ترافیک ارگانیک و بهبود رتبه وبسایت در نتایج جستجو است.
هدر سایت
هدر سایت، بخشی است که در بالای صفحه وب قرار می‌گیرد و شامل عناصری مانند لوگو، منوی ناوبری، جستجو، و اطلاعات تماس است. این بخش از وبسایت اولین چیزی است که کاربران آن را می‌بینند. هدر علاوه بر ارائه اطلاعات کلیدی، برای ایجاد اولین تاثیر بصری بر روی بازدیدکنندگان نیز موثر است و نقش مهمی در تجربه کاربری و اعتبار وبسایت دارد.
فوتر سایت
فوتر سایت، بخشی از صفحه وب است که در پایین آن قرار می‌گیرد و اطلاعاتی اضافی را به کاربران ارائه می‌دهد. این بخش شامل لینک‌های ارتباطی، اطلاعات تماس، لینک‌های مهم، پیوندهای اجتماعی، نقشه سایت، فرم اشتراک خبرنامه، و اطلاعات کپی‌رایت می‌باشد.
فوتر سایت همچنین معمولاً شامل لوگو یا نام وبسایت نیز می‌شود و می‌تواند برای افزایش تجربه کاربری و ایجاد اعتبار وبسایت مؤثر باشد. معمولاً نماد اعتماد در فوتر سایت قرار می‌گیرد
نماد اعتماد یا اینماد
نماد اعتماد یا همان اینماد نشان الکترونیکی است که از طرف مرکز توسعه تجارت الکترونیکی و زیر نظر وزارت صنعت، معدن و تجارت ایران به فروشگاه‌های اینترنتی اعطا می‌شود.
این نماد به عنوان یک تاییدیه برای فروشگاه‌های اینترنتی معتبر عمل می‌کند و به خریداران آنلاین اطمینان می‌دهد که می‌توانند با خیالی آسوده از این فروشگاه‌ها خرید کنند.
در همین رابطه:
کپی رایت
کپی رایت در طراحی وب به حقوق نویسنده یا صاحب وبسایت بر روی محتواهای سایت اشاره دارد. این به معنای این است که هر متن یا محتوایی که در یک وبسایت استفاده می‌شود، متعلق به فرد یا شرکتی است که آن را نوشته یا ایجاد کرده است و استفاده از آن بدون اجازه آنها غیرقانونی است.
کپی رایت به عنوان یک وسیله محافظتی مهم برای حقوق نویسندگان و صاحبان محتوا در فضای آنلاین بسیار اهمیت دارد.
جمله “تمامی حقوق محفوظ است”
عبارت “تمامی حقوق محفوظ است” در طراحی وب به این معنا است که تمامی محتوا، تصاویر، متون، طرح‌ها و ایده‌های موجود در وبسایت، متعلق به صاحب وبسایت یا نویسنده آن می‌باشد و هرگونه استفاده، کپی‌برداری یا انتشار بدون اجازه کتبی از طرف صاحب حقوق مالکیت معنوی غیرمجاز است.
این عبارت برای نشان دادن اینکه وبسایت تحت حفاظت قانونی است و هرگونه نقض حقوق مالکیت معنوی مورد پیگیری قانونی قرار خواهد گرفت، استفاده می‌شود.
فریمورک (Framework)
فریمورک در طراحی سایت، مجموعه‌ای از ابزار و قوانین است که برای ساخت وبسایتها استفاده می‌شود. این ابزارها کمک می‌کنند تا فرآیند توسعه وبسایتها ساده‌تر و سریعتر انجام شود. با استفاده از فریمورک‌ها، برنامه‌نویسان می‌توانند به راحتی به کدهای پیش‌فرض، کتابخانه‌ها و قوانین برنامه‌نویسی دسترسی پیدا کنند و بدون از صفر شروع کردن، وبسایتهای پیچیده‌تری بسازند.
لاراول (Laravel)
لاراول یک فریمورک توسعه وب است که بر پایه زبان برنامه‌نویسی PHP ایجاد شده است. این فریمورک با ارائه ابزارها و قوانین مدرن برنامه‌نویسی، فرآیند توسعه وبسایتها را سریعتر و ساده‌تر می‌کند. لاراول از مدل-نما-کنترلر (MVC) به عنوان الگوی طراحی استفاده می‌کند. برنامه‌نویسی سایت در پرشیا وب با لاراول انجام می‌شود.
لوکال هاست (Localhost)
لوکال هاست به اجرای وبسایت یا برنامه‌های تحت وب بر روی کامپیوتر یا دستگاه شخصی می‌گویند (به جای استفاده از سرور واقعی). این کار به توسعه‌دهندگان وب کمک می‌کند تا قبل از انتشار، وبسایت یا برنامه را در یک محیط مشابه سرورهای واقعی تست کنند.
